Thiamethoxam là hoạt chất thuộc nhóm neonicotinoid
Thiamethoxam là hoạt chất thuộc nhóm thuốcneonicotinoid, một trong những loại thuốc trừ sâu hiện đại, được tin dùng trong nông nghiệp để phòng trừ sâu bệnh chích hút và sâu hại gặm nhấm. Phát triển bởi công ty Syngenta (Thụy Sĩ) và thương mại hóa từ cuối những năm 1990, Thiamethoxam trở thành một giải pháp hàng đầu giúp bảo vệ cây trồng hiệu quả trên toàn cầu cũng như tại khu vực Đà Lạt – Lâm Đồng. Với công thức phân tử C8H10ClN5O3S, Thiamethoxam tồn tại dưới dạng tinh thể màu trắng, tan tốt trong nước, dễ thấm sâu vào cây, bảo vệ toàn diện từ gốc tới ngọn.
Cơ chế tác động mạnh mẽ của Thiamethoxam
Thiamethoxam hoạt động bằng cách tác động lên hệ thần kinh trung ương của sâu hại qua thụ thể nicotinic acetylcholine receptors (nAChRs). Khi sâu bệnh tiếp xúc hoặc ăn phải thuốc, hoạt chất nhanh chóng gây rối loạn chức năng thần kinh, khiến sâu mất khả năng ăn uống, di chuyển, co giật và tử vong chỉ trong vài giờ. Điểm ưu việt của Thiamethoxam là cơ chế nội hấp và lưu dẫn mạnh mẽ: thuốc được cây hấp thụ qua rễ và lá, vận chuyển hai chiều trong mạch dẫn của cây, bảo vệ toàn bộ bộ phận cây, kể cả những vùng chưa phun thuốc, kéo dài hiệu quả phòng trừ sâu bệnh.
Ưu điểm và hạn chế của Thiamethoxam
Ưu điểm nổi bật:
- Phổ tác dụng rộng, kiểm soát hiệu quả nhiều loại sâu bệnh chích hút.
- Hiệu quả cao ngay cả ở liều lượng rất thấp, giúp tiết kiệm chi phí.
- Thuốc lưu dẫn mạnh trong cây, bảo vệ lâu dài.
- An toàn cho cây trồng, ít gây ngộ độc.
- Có thể sử dụng trên nhiều loại cây trồng nông nghiệp và công nghiệp.
Hạn chế cần lưu ý:
- Cần tuân thủ đúng liều lượng và kỹ thuật phun để tránh kháng thuốc.
- Có thể ảnh hưởng đến các loài côn trùng có lợi như ong mật.
- Không phải là thuốc phổ rộng cho mọi loại sâu, nên phối hợp hoạt chất khác.
Sâu bệnh và đối tượng phòng trừ hiệu quả
- Rầy nâu, rầy lưng trắng, rệp mềm, rệp sáp.
- Bọ trĩ, bọ phấn trắng.
- Sâu cuốn lá, sâu đục thân.
- Ve sáp, mọt, bọ xít muỗi.
- Sâu gặm mọt hại phần gốc cây.
Ứng dụng trên cây trồng tại Đà Lạt – Lâm Đồng
- Cây lương thực: Lúa, ngô, khoai lang, khoai tây, đậu tương.
- Cây rau màu: Cà chua, ớt, dưa leo, bầu bí, mướp.
- Cây ăn quả: Cam, quýt, bưởi, xoài, nhãn, vải.
- Cây công nghiệp: Cà phê, cao su, hồ tiêu, bông vải.
- Hoa và cây cảnh: Hoa hồng, lan, cúc, hoa kiểng.
Hướng dẫn sử dụng chi tiết để hiệu quả và an toàn
- Pha chế đúng tỷ lệ khuyến cáo.
- Phun đúng thời điểm sâu bệnh xuất hiện.
- Phun sáng sớm hoặc chiều mát, tránh nắng gắt và mưa.
- Tuân thủ thời gian cách ly trước khi thu hoạch.
- Luân phiên hoạt chất khác để tránh kháng thuốc.
- Kết hợp biện pháp quản lý dịch hại tổng hợp (IPM).
An toàn môi trường và sức khỏe
Thiamethoxam được đánh giá an toàn với cây trồng và người sử dụng nếu áp dụng đúng hướng dẫn. Tuy nhiên, có thể ảnh hưởng đến ong và côn trùng có ích nếu phun sai cách. Thời gian tồn dư trong đất và nước ngắn nếu dùng đúng liều.
So sánh với các hoạt chất phổ biến khác
| Tiêu chí | Thiamethoxam | Lambda-cyhalothrin | Abamectin |
|---|---|---|---|
| Nhóm hóa chất | Neonicotinoid | Pyrethroid | Avermectin |
| Cơ chế tác động | Thụ thể acetylcholine nicotinic | Ảnh hưởng hệ thần kinh côn trùng | Ức chế hệ thần kinh côn trùng |
| Phổ sâu bệnh tác động | Rầy, rệp, bọ trĩ, sâu chích hút | Sâu, bọ cánh cứng | Sâu, rệp, nhện đỏ |
| Liều dùng | Thấp | Trung bình | Thấp |
| Tác động môi trường | Có nguy cơ với ong mật nếu phun sai | Ít ảnh hưởng hơn nếu đúng cách | An toàn hơn cho môi trường |
| Giá thành | Trung bình | Thấp đến trung bình | Trung bình |
Các sản phẩm thuốc phổ biến chứa Thiamethoxam
- Nofara 35WG
Nofara 35WG là thuốc trừ sâu thế hệ mới, chứa hoạt chất Thiamethoxam 35% (kiểu WG – dạng hạt dễ hòa tan).
Thuốc này có tác động tiếp xúc + vị độc + lưu dẫn mạnh, giúp ngăn chặn và tiêu diệt các loại côn trùng chích hút như bọ trĩ, rầy xanh, rầy nâu, rệp sáp, bọ nhảy…
Hiệu lực kéo dài, độ bám dính cao và ít gây cháy lá cây non khi sử dụng đúng liều lượng.
- Đục Thân Gấu Trúc Xuyên Á (Lambda-cyhalothrin + Thiamethoxam)
- Đại Bàng Nhật 550EC (Profenofos 450g/l + Thiamethoxam 100g/l)
- Rầy Xanh 550EC (Thiamethoxam 30gl + Buprofezin 20gl + Fenobucar 500gl)
Thiamethoxam có an toàn với người và động vật không?
Nếu tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng, Thiamethoxam an toàn cho người và động vật có vú.
Có thể dùng Thiamethoxam cho cây ăn quả không?
Hiệu quả cho nhiều loại cây ăn quả ở Đà Lạt và Lâm Đồng.
Thiamethoxam có gây kháng thuốc không?
Có thể nếu lạm dụng; cần kết hợp quản lý tổng hợp và luân phiên thuốc.
Kết luận và khuyến nghị sử dụng
Hoạt chất Thiamethoxam là lựa chọn tối ưu cho nông dân Đà Lạt – Lâm Đồng trong công tác phòng trừ sâu bệnh với hiệu quả cao, bảo vệ lâu dài và an toàn cho cây trồng. Sử dụng đúng kỹ thuật, kết hợp biện pháp quản lý tổng hợp sẽ giúp nâng cao chất lượng mùa màng, giảm chi phí và bảo vệ môi trường bền vững.
