Nắm vững kỹ thuật trồng cây bắp cải (bắp sú) là chìa khóa để đạt được năng suất cao. Đầu tiên, lựa chọn giống bắp cải phù hợp với nhu cầu tiêu thụ và thời tiết để đảm bảo sự phát triển mạnh mẽ. Quan trọng nhất là chuẩn bị đất một cách cẩn thận để giai đoạn cây con phát triển khỏe. Tăng cường chăm sóc bằng cách sử dụng phương pháp tưới nước hiệu quả và thực hiện bón phân đều đặn theo đợt. Đồng thời, quản lý sâu hại và bệnh hại bằng cách kiểm soát sinh học và sử dụng loại thuốc phòng trừ phù hợp. Cùng TTH AGRO tìm hiểu cách trồng cây bắp cải để đạt được năng suất cao.
- Tên tiếng anh/Tên khoa học: Cabbage
- Tên khoa học: Brassica oleracea L.
- Thuộc họ Cải: Brassicaceae
- Thuộc bộ Cải hay Mù tạc: Brassicales
Đặc điểm và yêu cầu ngoại cảnh trồng cây bắp cải
Đặc điểm thực vật học của cây bắp cải
Rễ bắp cải:
- Bộ rễ chùm của cải bắp phát triển mạnh mẽ, hỗ trợ quá trình hấp thụ nước và chất dinh dưỡng từ đất
Lá bắp cải:
- Bắp cải, hay còn được gọi là cải bắp, là một loại rau với nhiều lớp lá dày cuộn quanh cuống. Cấu trúc lá có thể thay đổi tùy theo loại bắp cải, từ lá cuộn chặt đến lá nhẵn, phẳng, hoặc có nhiều nếp gấp và hơi cong. Lớp lá ngoài thường có màu xanh đậm hơn so với lá ở phía bên trong.
- Cải bắp có diện tích lá lớn, sử dụng nước hiệu quả, và phát triển bộ rễ chùm mạnh mẽ. Đặc biệt, khả năng phục hồi của bộ lá cao, thậm chí sau khi cắt giảm diện tích lá 25%, năng suất vẫn duy trì ở mức cao, đều đạt khoảng 97-98%. Điều này chứng minh việc không cần thiết phải sử dụng thuốc hóa học trừ sâu tơ lứa 1 trong nhiều trường hợp.
Cây bắp cải:
- Cải bắp là cây thảo có thân to và cứng, mang theo vết sẹo của những lá đã rụng. Lá xếp ốp vào nhau thành đầu, với phiến lá màu lục nhạt hoặc có mốc mốc, thường có một lớp sáp mỏng. Một số lá có thể rộng với một thuỳ lớn ở ngọn, tạo nên hình dáng lượn sóng độc đáo.
Hoa bắp cải:
- Trong năm thứ hai, cây bắp cải bắt đầu ra hoa. Chùm hoa ở ngọn thường có màu vàng, gồm 4 lá đài, 4 cánh hoa, cao khoảng 1,5 – 2,5cm, và 6 nhị với 4 nhị dài và 2 nhị ngắn.
Yêu cầu về điều kiện ngoại cảnh trồng cây bắp sú
Nhiệt độ:
Hạt cải bắp nảy mầm hiệu quả nhất khi được ủ ở nhiệt độ trong khoảng 18-20°C. Đối với quá trình phát triển cây, nhiệt độ lý tưởng là từ 15-18°C, giúp cây phát triển mạnh mẽ và thuận lợi.
Ẩm độ:
- Độ ẩm đất đóng vai trò quan trọng trong quá trình nuôi trồng cải bắp. Đất với độ ẩm khoảng 75-85% là lựa chọn tốt nhất để đảm bảo sự phát triển và nảy mầm của hạt cải bắp.
- Đối với điều kiện không khí, cải bắp phát triển tốt nhất trong môi trường có độ ẩm từ 80-90%. Tuy nhiên, cần tránh đất quá ẩm (trên 90%) trong thời gian dài (3-5 ngày) để tránh tình trạng rễ cây bị nhiễm độc do làm việc trong điều kiện thiếu yếm khí.
- Những yếu tố này đồng lòng giúp cải bắp phát triển mạnh mẽ và đạt được năng suất cao trong quá trình trồng.
Kỹ thuật trồng cây bắp cải
Chuẩn Bị Đất Trồng Cây Bắp Cải
- Cách xa khu công nghiệp, bệnh viện, nhà máy để tránh ô nhiễm.
- Đất tơi xốp, nhẹ, giàu mùn, có tầng canh tác dày và thoát nước tốt.
- Dọn sạch tàn dư thực vật của vụ trước.
- Rải vôi, cày xới sâu khoảng 20-25cm.
- Đối với vườn đã trồng bắp cải trước đó, xử lý đất bằng Nebijin 0.3DP để hạn chế bệnh sưng rễ.
- Tạo luống, rãnh rộng 1.2m, cao 15cm, có mương thoát nước.
Trồng và Chăm Sóc:
Trước Khi Trồng:
- Nhúng rễ cây vào dung dịch Sherpa 0.1-0.15%.
- Nếu sử dụng polietylen phủ đất, bảo đảm phủ kín mặt luống và đất chèn kỹ mép luống.
Kỹ Thuật Trồng:
- Trồng hai hàng kiểu nanh sấu, hàng x hàng 45cm, cây x cây 35cm.
- Mật độ trồng: 33,000-35,000 cây/ha.
Chăm Sóc Sau Trồng:
- Tưới đẫm trước, sau đó tưới đều hàng ngày cho đến khi cây hồi xanh.
- Có thể tưới rãnh để nước ngấm 2/3 luống, tránh tưới rãnh trước và sau mưa.
- Sử dụng nguồn nước không bị ô nhiễm, giếng khoan, suối đầu nguồn.
- Tránh sử dụng nước thải và nước ứ đọng lâu ngày.
- Tưới mỗi ngày 2 lần vào sáng sớm hoặc chiều mát cho đến khi cây hồi xanh, sau đó giảm xuống 1 lần/ngày.
Làm Cỏ và Biện Pháp Khác:
- Làm sạch cỏ trên luống và rãnh.
- Làm cỏ trước khi bón phân, kết hợp xăm xới để tạo đất thoáng khí.
Kỹ thuật bón phân cây bắp cải đạt năng suất cao
- Phân hóa học (lượng nguyên chất):
- N (Nitơ): 140 kg/ha.
- P2O5 (Phốt pho): 70 kg/ha.
- K2O (Kali): 150 kg/ha.
Chuyển Đổi Lượng Phân Hóa Học:
Cách 1: Bón bằng phân đơn
- Ure: 304 kg/ha.
- Super lân: 437,5 kg/ha.
- KCl: 250 kg/ha.
Hạng mục | Tổng số | Bón lót | Bón thúc | |||
Lần 110NST | Lần 225 NST | Lần 345 NST | Lần 465 NST | |||
Phân chuồng | 40 m3 | 40 m3 | ||||
Hữu cơ vi sinh | 1.000 kg | 1.000 kg | ||||
Vôi | 1.000 kg | 1.000 kg | ||||
Urê | 304 kg | 54 kg | 30 kg | 50 kg | 70 kg | 100 kg |
Lân super | 437,5 kg | 337,5 kg | 100 kg | |||
Kali | 250 kg | 100 kg | 50 kg | 100 kg |
Kỹ Thuật Trồng Cây Bắp Cải – Bón Phân
Cách 2: Bón phân NPK
- NPK 15-5-20: 750 kg/ha.
- Ure: 60 kg/ha.
- Super lân: 203 kg/ha.
Hạng mục | Tổng số | Bón lót | Bón thúc | |||
Lần 110NST | Lần 225 NST | Lần 345 NST | Lần 465 NST | |||
Phân chuồng | 40 m3 | 40 m3 | ||||
Hữu cơ vi sinh | 1.000 kg | 1.000 kg | ||||
Vôi | 1.000 kg | 1.000 kg | ||||
Urê | 60 kg | 40 kg | 20 kg | |||
Lân super | 203 kg | 203 kg | ||||
NPK 15-5-20 | 750 kg | 150 kg | 80 kg | 140 kg | 180 kg | 200 kg |
Kỹ Thuật Trồng Cây Bắp Cải
Lưu Ý Quan Trọng:
- Chia thành nhiều đợt bón để hỗ trợ quá trình phát triển liên tục của cây.
- Bón phân khi đất ẩm để tăng hiệu suất hấp thụ dưỡng chất.
- Kiểm tra độ ẩm đất trước khi bón phân để đảm bảo tối ưu cho quá trình hấp thụ.
- Ngừng bón phân khoảng 4-6 tuần trước khi thu hoạch để đảm bảo an toàn thực phẩm.
- Nếu dùng hệ thống tưới nhỏ giọt thì không nên dùng Ca(NO3)2 kết hợp với các các hợp chất có gốc SO4 vì sẽ tạo ra kết tủa, làm nghẹt hệ thống tưới nhỏ giọt.
Sâu hại và biện pháp phòng trừ:
Phòng Trừ Sâu Tơ Hại Bắp Cải (Plutella xylostella):
Đặc Điểm Gây Hại:
- Bướm đẻ trứng gây hại liên tục.
- Sâu non và sâu lớn ăn lá, gây thủng lỗ và giảm năng suất.
Biện Pháp Phòng Trừ:
- Vệ sinh ruộng, thu dọn tàn dư cây trồng.
- Cày lật đất sớm để diệt trứng, nhộng, sâu non.
- Luân canh với cây khác, chọn cây có mùi khó chịu cho sâu.
- Tưới nước vào buổi sáng sớm hoặc chiều tối.
- Bảo vệ thiên địch như ong ký sinh, nấm ký sinh.
Thuốc Phòng Trừ:
- Azadirachtin + Spinosad Diafenthiuron.
- Abamectin; Abamectin + Emamectin benzoate.
- Cypermethrin; Emamectin Benzoate; Indoxacarb; Lufenuron; Matrine.
- Spinosad; Citrus oil.
Biện Pháp Phòng Trừ Rệp Hại Bắp Sú (Brevicolyne brassicae):
Đặc Điểm Gây Hại:
- Rệp chích hút nhựa cây, làm héo lá và giao phối truyền virus.
Biện Pháp Phòng Trừ:
- Tưới nước, giữ ẩm cây trồng.
- Sử dụng thuốc phòng trừ như Abamectin, Alpha-cypermethrin, Chlorfluazuron.
Biện Pháp Phòng Trừ Sâu Xanh Bướm Trắng Hại Cây Sú (Pieris rapae):
Đặc Điểm Gây Hại:
- Gặm lá cây, tạo màng lá trắng mỏng.
- Gây hại nặng trong thời tiết khô.
Biện Pháp Phòng Trừ:
- Bắt bướm, ngắt nhộng, thu dọn tàn dư cây trồng.
- Luân phiên sử dụng hoạt chất như Abamectin, Emamectin benzoate, Matrine.
Biện Pháp Phòng Trừ Bọ Nhảy (Phyllotrera spp.):
Đặc Điểm Gây Hại:
- Chích hút nhựa cây, gây hại rễ và làm còi cọc cây.
Biện Pháp Phòng Trừ:
- Vệ sinh đồng ruộng, xử lý đất trước khi trồng.
- Sử dụng hoạt chất như Abamectin, Emamectin benzoate, Dinotefuran.
Biện Pháp Phòng Trừ Sâu Xám (Agrotis ypsilon):
Đặc Điểm Gây Hại:
- Gặm lá, gây hại vào ban đêm.
- Sâu đặt nhộng ngay trong đất.
Biện Pháp Phòng Trừ:
- Vệ sinh đồng ruộng, làm sạch cỏ dại, tưới ngập nước.
- Sử dụng hoạt chất như Abamectin, Metarhizium anisopliae.
Biện Pháp Phòng Trừ Sâu Khoang (Spodoptera sp.):
Đặc Điểm Gây Hại:
- Gặm lá, sống tập trung quanh ổ trứng.
Biện Pháp Phòng Trừ:
- Vệ sinh đồng ruộng, làm đất kỹ trước khi trồng.
- Sử dụng bả chua ngọt, diệt ổ trứng.
- Sử dụng hoạt chất như Abamectin, Azadirachtin, Emamectin benzoate.
Tuân thủ các biện pháp này giúp bảo vệ cây bắp cải khỏi sâu bệnh và đảm bảo năng suất cao.
Bệnh hại cây bắp cải và biện pháp phòng trừ:
Biện Pháp Phòng Trừ Các Bệnh Trên Cây Bắp Cải:
Bệnh Lở Cổ Rễ (Rhizoctonia solani):
- Triệu Chứng:
- Cây yếu, bắp nhỏ, héo và chết.
- Thối bắp, lá có hạch nhỏ màu nâu.
- Nguyên Nhân:
- Nấm Rhizoctonia solani, phát triển ẩm ướt và nhiệt độ cao.
- Biện Pháp Phòng Trừ:
- Luân canh cây trồng.
- Sử dụng hoạt chất như Validamycin, Copper citrate, Trichoderma viride.
Bệnh Thối Gốc (Phoma ligam):
- Triệu Chứng:
- Vết nứt thối trên gốc thân, lá có hình đốm màu nâu nhạt.
- Cây kích thước nhỏ.
- Biện Pháp Phòng Trừ:
- Vệ sinh vườn, làm luống cao, thoát nước tốt.
- Luân canh cây trồng.
- Sử dụng Trichoderma spp, Trichoderma viride.
Bệnh Cháy Lá Vi Khuẩn (Xanthomonas campestris):
- Triệu Chứng:
- Vết bệnh màu vàng hình chữ V lan rộng.
- Gân lá chuyển màu đen khi cắt.
- Biện Pháp Phòng Trừ:
- Vệ sinh vườn sau thu hoạch.
- Luân canh cây trồng.
- Sử dụng Copper Hydroxide.
Bệnh Thối Nhũn (Erwinia carotovora):
- Triệu Chứng:
- Đốm mọng nước, sau đó thối nhũn.
- Cây và lá chuyển màu vàng, nhớt.
- Biện Pháp Phòng Trừ:
- Vệ sinh vườn, làm đất kỹ, luân canh cây trồng.
- Bón phân cân đối.
- Sử dụng Copper hydroxide, Kasugamycin.
Bệnh Đốm Vòng (Alternaria brassicae Sace):
- Triệu Chứng:
- Chấm đen, hình tròn đồng tâm.
- Nấm xốp màu đen trên vết bệnh ẩm ướt.
- Biện Pháp Phòng Trừ:
- Vệ sinh vườn, xử lý hạt giống bằng nước nóng.
- Sử dụng Chitosan, Prochloraz-Manganese complex.
Bệnh Thối Hạch (Sclerotinia sclerotirum):
- Triệu Chứng:
- Gốc cây thối nhũn, cây gãy và chết.
- Vết thối có mốc trắng và hạch nấm.
- Biện Pháp Phòng Trừ:
- Vệ sinh vườn, trồng cây sạch.
- Luân canh với cây trồng khác họ.
- Sử dụng Prochloraz-Manganese complex, Trichoderma spp.
Bệnh Sưng Rễ (Plasmodiophora brassicae.W):
- Triệu Chứng:
- Rễ bị sưng phồng, cây kích thước nhỏ.
- Lá biến màu vàng, héo rũ và chết.
- Đặc Điểm:
- Do nấm Plasmodiophora brassicae.W gây ra.
- Biện Pháp Phòng Trừ:
- Vệ sinh vườn, trồng cây sạch.
- Bón phân cân đối.
- Sử dụng Prochloraz-Manganese complex, Trichoderma spp, Trichoderma viride.
Các giống bắp cải được trồng nhiều tại Lâm Đồng
Bắp Cải Xanh:
Bắp cải xanh
- Là loại bắp cải phổ biến nhất.
- Các lớp lá mỏng cuộn chặt, đầu tròn và cầm chắc tay.
- Màu xanh nhạt đến xanh đậm.
- Vị dịu và mát, thích hợp cho nhiều món ăn.
Bắp Cải Tím:
Bắp cải tím
- Tròn, cứng, với lớp lá cuộn chặt.
- Có vị dịu và ngọt hơn, thường được sử dụng để tăng màu sắc trong các món salad.
- Lá cứng hơn do thời gian trồng lâu hơn.
Cải Xa-voa (Bắp Cải Có Lá Xoăn):
Cải Xa-voa (Bắp Cải Có Lá Xoăn)
- Giống bắp cải xanh, nhưng lá xoăn và có màu xanh đậm rồi nhạt.
- Lá mềm, có vị dịu và ngọt hơn bắp cải xanh.
- Thường chỉ xuất hiện theo mùa.
Cải Bruxen (Bắp Cải Nhỏ):
Cải Bruxen (Bắp Cải Nhỏ):
- Nhỏ hơn các loại bắp cải khác, đường kính thường không quá 5cm.
- Mùi vị tương tự như bắp cải xanh.
- Nên chọn những bắp cải bruxen nhỏ để có hương vị tốt hơn.
Cải Thảo:
Cải Thảo
- Thường gặp, có vị dịu mát và giàu vitamin C.
- Dùng nhiều trong các món salad và món rau.
- Có hai loại: “đầu bếp” và “Chihili”, có lá lớn hơn các loại bắp cải khác.
Các loại bắp cải mang đến sự đa dạng về màu sắc và hương vị, là nguồn cung cấp chất dinh dưỡng quan trọng cho bữa ăn hàng ngày
Kết Luận:
Trong quá trình trồng cây bắp cải, việc áp dụng kỹ thuật trồng cây Bắp Cải và phòng trừ bệnh tật đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và nâng cao năng suất của vườn cây. Các biện pháp như luân canh, vệ sinh vườn, sử dụng phân bón cân đối, và lựa chọn các loại thuốc phòng trừ hiệu quả là chìa khóa để đạt được cây bắp cải khỏe mạnh.
Sự kết hợp giữa kiến thức về kỹ thuật trồng cây và quản lý bệnh tật sẽ giúp nâng cao hiệu suất sản xuất, tối ưu hóa nguồn lực, và tạo ra môi trường thuận lợi cho sự phát triển của cây. Đây là những bước quan trọng để đảm bảo nông dân có thể đạt được kết quả tốt nhất từ công việc trồng cây bắp cải của mình.